Kavramları,
“zehiri şifaya tahvil edici” bir usûl,
muhteva ve terkiple ele alıp temellendiren ve adeta ete-kemiğe büründüren Üstad
Necip Fazıl, İdeolocya Örgüsü’nde “Divanelere
Muhtacız” başlığıyla, “divane” kavramına vurgu yapar ve bugün muhtaç olunan
ruh ve mükellefiyete dair şunları söyler:
“Garplıların (possédé) diye bir tâbirleri vardır; zapt
veya istila olunmuş mânasına gelen bu tâbir; bir fikir veya his tarafından
kavranıp, sımsıkı yakalanıp, başka tarafa bakmaya, başka birşey düşünmeye imkân
ve mecali kalmamış insanlar hakkında kullanılır. Ve bu tâbir, bazan, marazî ve
muvazenesiz ruhların; bazan da, kendilerini bir davaya kaptırmış, gönüllerini
yalnız o dava ile doldurmuş kahramanların vasfıdır.
Her kahraman mutlaka bir (possédé)dir; fakat her (possédé)
mutlaka bir kahraman değildir. İşte, muazzam davalarla şişip büyümesi ve
sonunda insan topluluklarını eteğine dolayıp göklere yükseltmesi gereken ulvî
ve sağlam ruhlarla, delice vehimler yüzünden şişemeden patlayan ve sönen, fakat
dış manzaraları ilk misali andırıyormuş gibi duran süflî ve hasta ruhlar
arasındaki fark!.
Bu tâbirin mukabilini bize “divane” sıfatı verebilir.
Bizim ihtiyacımız, yalnız bu mânada, ulvî ve müspet mânada divanelerdir. Oysa,
devrimizde, kâmil iman, kâmil ahlak, kâmil insan gibi, en az bulunan, hemen
hemen kalmamış gibi duran nesne…
Büyük bir velî, kendisine “Siz zamanımızda sahabîlere
eşitsiniz!” diyen müritlere şu cevabı vermiş:
“Ben nasıl sahabîlere eşit
olabilirim ki, siz onları görseydiniz divane derdiniz; onlar da sizi görselerdi
böyle Müslüman olmaz derlerdi!” Âlemde hiçbir misal, (possédé) ve “divane”
tâbirlerinden anladığımız ulvî ve müspet mânayı bu kadar azîm çapta belirtemez.
İşte muhtaç bulunduğumuz müspet ve ulvî divaneliğin son durak noktası!..
Cihanda büyük ve ulvî insan olarak kim gelmişse hepsi de
müspet cepheden birer divanedir. Aşkın zıvanadan çıkardığı insan olarak, divane
olmadan bir iş görebilmeye, bir hamle gösterebilmeye imkân yoktur.”
Üstad’ın
1943’te fiilen başlayıp 1983’te vefatına kadar devam eden kırk yıllık destanlık mücadelesi, yukarıdaki
ifadeleriyle ancak “Allah ve Resulü” davasına fâni olmuş “ulvî divane”liğin nasılını
gösteren örnek bir hayattır. Bu hayat, öyle bir “yaşanmaya değer hayat”tır ki; “Yalnız acı bir lokma, zehirle pişmiş aştan;Ve ayrılık, anneden, vatandan,
arkadaştan.”
İşte “Divanı olmanın”, Necip Fazıl olmanın bedeli, hayatını (kendi ifadesiyle) “başını bir gayeye satmış kahraman” gibi
“çile”ye talip olmak, ‘varoluşun hesabını’ vermektir. O’nun hayatı; fikri
“yaşamak”, yaşamayı “fikir” bilen bir hayat olarak, Allah ve Resulü’ne adanmış muhteşem
bir hayattır. “Yol O’nun varlık O’nun, gerisi
hep angarya!” diye haykırması bu halin ifadesidir.
Üstad;
bütün bir ömrünü “huzur”da yaşamış ve “hayret”te geçirmiş bir “ulvî
divâne”dir. Bu huzur, ‘zihin konforu’ türünden bir huzur değil, her an
hesaba hazır, “kimin huzurundayım?” tedirginliğini yaşayan bir mihrak şahsiyetin
o büyük “huzur”daki duruşudur. “Huzur” ve “hayret”, İslâm Tasavvufu’nun iki
önemli kavramı olduğunu bilenler, Üstad’ın ‘büyük huzur’daki duruşunu bir nebze
olsun anlarlar.
Necip
Fazıl gibi “divâne” olmanın bedeli; yorulmayan, yılmayan, enerjisi eksilmeyen,
hapishanelerin ve tehditlerin engelleyemediği “meşakkat dolu” bir hayat, bugünün
ve yarının yol haritası niteliğinde 120 dev eserin ortaya konulmasıdır.
Tanzimatla
başlayıp Meşrutiyetle devam eden Cumhuriyetle öldürücü darbe indirilen tarih ve
medeniyet davamızın divanesi olarak
Üstad’ın hayatı; “Bir zerreciğim ki arşa
gebeyim. Minicik gövdeme yüklü Kafdağı ” mısralarıyla, yüklendiği misyonun
ağırlığı ve bunun yerine getirmesine ilişkin bir “bedel ödeme”dir.
Ortalığı her türlü
itikadî sapıklığın, fikrî sığlığın ve tutarsızlığın kapladığı, istikametini
kaybeden bir neslin varlığını idrakte, kim ve ne olması gerektiğine dair yol haritası Üstad Necip Fazıl’dadır.
Anlayacak idrak,
görecek göz, işitecek kulak ve titreyecek kalp olması şartıyla!
“Divanelere muhtacız” bir feryâdın ötesinde bir mükellefiyet
ihtarıdır!
Nasıl mı?
“…divanelik, aslî, esasî ve hakiki kutbiyle
gerçek imanın verdiği bir sıfat; ve insanı aracılığa, buluculuğa,
keşfediciliğe, yapıcılığa, yakıştırıcılığa memur eden ilâhi bir lûtuf…
Divaneliktir ki, yedirmez, içirmez, uyutmaz, gaflete daldırmaz, vazgeçirtmez,
ümidsizliğe düşürmez; ve mutlaka dindirir, yaptırır, koşturur, bağırtır,
saldırtır, vardırtır, erdirir.
Tarih boyunca Türkün
başına ne geldiyse, hep ulvî ve mukaddes vecd ve aşk seciyesini gölgelendirmesi
ve divanelikten uzaklaşma yüzünden geldi. Türkün, plânla, bu seciyesini
gölgelendirmeye ve ulvî divanelikten uzaklaşmasını sağlamaya çalıştılar.
Bugünse elimizde, birtakım klişeleri papağanvâri heceleyen, fakat imanın ruhu
olan divaneliği zerre miktarı kalbine sindiremeyen müstehaselerden
[fosillerden] başka kimsecikler kalmadı.
Mukaddesatçı Türk!..
Dâvamızın birinci ruh ve ahlâk kaidesi olarak evvelâ divaneliğin çaresini
bulman, ruhunu vecd ve aşk yeline kaptırman, böylelikle bizi anlaman, bize
yapışman lâzımdır.
Mukaddesatçı
Türk!... Hep fani 24 saatleri kollayan ve kovalayan miskin ve nâmevcut hayatın
açıkgöz muvazenelerinden olmaktansa insanlığın biricik haysiyeti, ulvî ve ebedî
divaneliğe koş!..
İşte o zaman seninle anlaşılır ve kervanımızı kurabiliriz.
Yoksa, iş yok!.”.
Üstad’ın “Divanelere muhtacız”ından pay sahibi
olabilenlere ne mutlu!
(Hüküm Dergisi, Şubat 2017)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder